O pomocy dla ofiar przemocy

Osoba, która doznaje przemocy, bardzo boleśnie doświadcza jej skutków, a także skutków działania mechanizmów utrzymujących ją w sytuacji przemocy. Na ogół, kiedy po raz pierwszy odważy się opowiedzieć o swojej sytuacji, bardzo się wstydzi, często jest przekonana, że "ma swój udział" w tym, że sprawca tak ją traktuje, sądzi, że tylko ona ma tak trudną sytuację życiową. Nic dziwnego: ona ciągle słyszy, że gdyby była inna (np. lepiej by się starała, była posłuszna swojemu partnerowi, nie słuchała matki, siostry, brata, przyjaciółki), to osoba stosująca przemoc nie musiałaby uciekać się do przemocy.

Osoba stosująca przemoc, aby osiągać swoje cele, kontrolować sytuację, mieć zaspokojone swoje potrzeby według swojego planu, często powtarza te treści. Działają też uwarunkowania wynikające z różnych etapów przez, które przechodzi się będąc uwikłane w sytuacje przemocy. One właśnie dają często złudną, nieprawdziwą nadzieję na zmianę sytuacji.

Aby osoba doznająca przemocy mogła poradzić sobie ze swoją trudną sytuacją są jej potrzebne skuteczne działania z zewnątrz. Te działania mogą pomóc uruchomić własne siły i zasoby osobiste, potrzebne do zatrzymania przemocy i samodzielnego radzenia sobie w życiu bez przemocy.

Stosuje się trzy rodzaje działań zmierzających do zmiany sytuacji w rodzinie dotkniętej przemocą domową. Są to: 1) interwencja, 2) pomoc w kryzysie, 3) pomoc psychologiczna.

 

1. INTERWENCJA

W przypadku występowania przemocy domowej, interwencja jest wkroczeniem w sytuację ostrego kryzysu: w domu jest awantura, krzyki, słychać płacz dzieci. Ktoś wzywa policję (np. osoba zagrożona, sąsiedzi). Interwencja jest reakcją służb (policji), których celem jest zatrzymanie przemocy "tu i teraz" oraz zapewnienie bezpieczeństwa osobom poszkodowanym. Cechą interwencji jest jej arbitralność i urzędowy charakter: gdy jest zagrożone życie i zdrowie, to muszą wkroczyć wezwane służby, które są uprawnione do ochrony i zapewnienia bezpieczeństwa. Inny rodzaj interwencji polega na przeprowadzeniu w środowisku osób krzywdzonych wywiadu i zbadaniu sytuacji po to, aby podjąć odpowiednie działania chroniące te osoby. Do takich działań (wywiad, plan działania, monitorowanie sytuacji) są upoważnieni pracownicy socjalni i kuratorzy. Warto wiedzieć, że pracownik socjalny idzie na wywiad, gdy Ośrodek Pomocy Społecznej zostanie powiadomiony o niepokojącej sytuacji. Osobą powiadamiającą może być każdy, kogo niepokoi sytuacja osób krzywdzonych.

 

2. POMOC W KRYZYSIE

W pomocy rodzinom, w których występuje przemoc, najważniejsze jest, aby interwencja pociągała za sobą dalsze działania: istotne jest, aby odpowiednie służby podejmowały jak najszybciej dalsze kroki zmierzające do trwałego zatrzymania przemocy. Jeżeli to nie nastąpi,  to dla osoby stosującej przemoc będzie to informacja: tak może być (nic się nie dzieje dalej, nie ma konsekwencji, więc nic takiego strasznego nie zrobiłam).

Celem pomocy w kryzysie jest rozpoznanie najpilniejszych potrzeb rodziny (np. zdrowotnych, bytowych, prawnych, psychologicznych, itp.), pomoc w ich zaspokojeniu, oraz budowanie systemu wsparcia dla tej rodziny, zgodnie z potrzebami, w oparciu o odpowiednie służby.
Tu pomocne może być działanie takich służb jak: pomoc społeczna, policja, prawnik, lekarz, psycholog, pedagog. Nieraz zmiany, które trzeba przeprowadzić, są bardzo radykalne. Członkowie rodziny mogą być przygotowywani na nie pod opieką psychologa i pedagoga.

 

3. POMOC PSYCHOLOGICZNA

Celem pomocy psychologicznej jest zmiana funkcjonowania rodziny i trwałe zatrzymanie przemocy. Do pracy nad zmianą jest konieczna motywacja własna osób korzystających z pomocy. Tutaj działania nie mogą być arbitralne, tak jak w interwencji kryzysowej. Pomocne jest, aby osoba decydująca się na pomoc psychologiczną miała świadomość tego,  co „nie działa” , co chce zmienić i jakie cele, korzystając z takiej pomocy, chce osiągnąć. Może korzystać z psychoterapii: indywidualnej, par małżeńskich, rodzinnej, terapii odwykowej, uczestnictwa w warsztatach umiejętności wychowawczych, warsztatach komunikacji bez przemocy, programie korekcyjno-edukacyjnym, treningu zastępowania agresji itp. 

 

Pamiętaj, że nigdy nie jest za późno na szukanie pomocy!
Przemoc w rodzinie można przerwać. Sytuacja kiedy doznaje się przemocy nie musi trwać wiecznie, chociaż czasem może to tak wyglądać.

Pamiętaj, że możesz zwrócić się do osób reprezentujących instytucje, które mogą pomóc w powrocie do godnego życia, wolnego od przemocy!

Obowiązek udzielenia pomocy osobom doznającym przemocy mają policjanci, pracownicy socjalni, pracownicy ochrony zdrowia, zwłaszcza lekarze oraz pracownicy szkół, przedszkoli i poradni psychologiczno-pedagogicznych!
Nie czekaj, aż sytuacja sama się zmieni, jest to mało realne, a często niezwykle kosztowne!

 

Nasze Prawa 
Każdy człowiek ma prawo do godnego życia. 
Godność oznacza szacunek do samego siebie. Dzięki niej każdy z nas może podejmować samodzielne i korzystne dla siebie decyzje, dokonywać świadomych wyborów i realizować ważne dla siebie cele.
Godność wiąże się ze świadomością przysługujących każdemu z nas praw osobistych. Tych praw nikt nam nie może odebrać.

 

Zamieszczony poniżej katalog praw jednostki opracowała amerykańska organizacja PASA w formie Karty Praw Każdej Jednostki Ludzkiej, zajmująca się działaniami na rzecz ochrony praw człowieka.

 

 

Każdy ma prawo do:
• Myślenia - czasami - wyłącznie o sobie,
• Proszenia o wsparcie psychiczne, gdy tego potrzebuje,
• Krytycyzmu i wyrażania swojego protestu,
• Własnych opinii i przekonań,
• Błędów w dochodzeniu do prawdy,
• Zwracania się do kogoś o pomoc w rozwiązywaniu własnych problemów,
• Mówienia: „nie, dziękuję", „nie chcę",
• Niesłuchania rad innych i pójścia własną drogą,
• Samotności nawet, gdy inni potrzebują jego towarzystwa,
• Własnych odczuć nawet, gdy dla innych są one bezsensowne,
• Zmiany swojego zdania i sposobu postępowania,
• Negocjowania zmian, gdy nie odpowiadają mu realia.

 

Pamiętaj! Nigdy nie musisz:
• Być w 100% doskonała/y,
• Iść tam, gdzie chcą inni,
• Prosić o coś ludzi nieżyczliwych,
• Przepraszać za bycie sobą,
• Pokazywać wszystkich swoich możliwości,
• Czuć się winną/ym za swoje pragnienia,
• Uczestniczyć w niemiłych sytuacjach,
• Rezygnować dla innych ze swojej tożsamości,
• Podtrzymywać niekorzystnych związków,
• Robić więcej niż pozwalają ci na to możliwości,
• Robić czegoś, na co naprawdę nie masz ochoty,
• Przystosować się do niezrozumiałych wymogów,
• Dawać czegoś, czego nie chcesz dać,
• Obciążać siebie za złe zachowanie innych,
• Zapominać o sobie, bo inni tak chcą.

Materiał powstał w ramach projektu Stowarzyszenia „DZIECKO” „JEST BEZPIECZNIE”.  Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego w ramach otwartego konkursu ofert na realizację w formie wspierania zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego z dziedziny pomocy społecznej w 2022 roku. Projekt jest też realizowany ze środków własnych Stowarzyszenia „DZIECKO”. Realizację działań projektowych wspiera Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu.

Wykorzystano plakaty Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia" Instytutu Psychologii Zdrowia"

Przedstawione treści wyrażają poglądy realizatora projektu i nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Samorządu Województwa Wielkopolskiego.